Strach i odwaga w szkole podstawowej w Człuchowie

Co to jest strach? To uczucie polegające na tym, że ktoś się czegoś boi. Bardzo trudno jest dokładniej wyjaśnić, jakiego rodzaju uczuciem jest strach. Łatwiej powiedzieć, jak rozpoznajemy strach: ściska nas w gardle albo brzuchu, drżymy, chce nam się uciekać. Łatwiej opowiedzieć o tym, czego się boimy: skoczyć z dużej wysokości, głośnych starszych chłopaków. I jak sobie z tym strachem radzimy. Dzieci z jednej z trzecich klas w szkole podstawowej w Człuchowie krzyczą, piszczą, chowają się... Zależy, czego / kogo się boją.

Co to jest odwaga? Odwaga nie jest uczuciem. Dzieci doskonale zauważyły, że odwaga polega na tym, że mimo strachu odważamy się coś zrobić. Decydujemy się na to.
(Zupełnie była więc dla nich jasna hierarchia: bardziej elementarną rzeczą jest "odważenie się na coś", a "to, że ktoś jest odważny" - to coś wtórnego. To istotne, bo odważenie się jest konkretnym - a więc niekwestionowalnym - zdarzeniem, a "bycie odważnym" to cecha, o którą można się spierać, czy rzeczywiście komuś przysługuje.)

Ja bym dodała: Możemy się zdecydować, to znaczy, że jesteśmy wolni. To znaczy: możemy powiedzieć "nie" naszemu strachowi.

Żeby to jednak zrobić, musimy najpierw uznać, że się boimy. Nie zaprzeczać temu, co się z nami dzieje.

A jeszcze najpierw: pozwolić sobie się bać (ktoś mi kiedyś powiedział, chyba bez zamiaru cytowania znanej piosenki: nie bój się bać).

Inaczej bawimy się ze sobą i swoim strachem w kotka i myszkę. A w tej zabawie nie ma miejsca dla odwagi.
(ed.)